«در سال 786 ه.ق ری کاملاً ویران شد. شهر در آن سال ها هنوز از جنایات و ویرانی‌های مغول و تیمور بازسازی نشده بود که گرفتار این زلزله مرگبار شد و برای قرن‌ها شهرت و آوازه اش را از دست داد. کلاویخو، جهانگرد اسپانیایی، بیست سال بعد در سال 806ه.ق از ری گذشت و آن را خالی از سکنه دید. شاید به دلیل همین ویرانی بوده که زلزله‌های بعدی ری در تاریخ نگاری‌ها ثبت نشد.»
آنچه که در ابتدای متن خواندیم بخش از کتاب «تاریخچه زلزله‌های بزرگ ایران و امدادرسانی به اسناد و روایات تاریخی» است که ما را از تاریخچه زلزله ایران مطلع می‌کند. ما همیشه از کتاب ها و اخبار مختلف درباره زلزله خیز بودن ایران شنیدیم و در کتاب های درسی می خواندیم که زلزله‌های مخربی در ایران رخ داده، ولی در واقعیت نمی دانستیم آیا این چنین اتفاقاتی رخ می دهد یا نه. در جواب باید بگوییم بله! بر اساس داده‌ها و اطلاعات موجود تصور می‌کردیم بزرگترین زلزله‌های رخ داده در ایران زلزله بم، زلزله منجیل و زلزله بویین زهرا بوده است.
از آنجا که منابع و اطلاعات در دسترس درباره زلزله‌های مخرب در طول زمان و امدادرسانی‌های صورت گرفته کم است، آگاهی بسیار کمی درباره این زلزله‌ها مخصوصاً امدادرسانی‌ها شیوه‌های انجام شده آن در دست داریم. چالش های موجود در امدادرسانی در طول زمان باعث شده تا مختصصان، اساتید و فعالان حوزه امدادرسانی یکی از دغدغه شان آگاهی بخشی مردم و آیندگان از شیوه‌های امدادرسانی در زمان‌های مختلف شود. نگارش کتابی با موضوع تاریخچه زلزله‌های بزرگ ایران و جهان به روایات و اسناد تاریخی شد.
کتاب تاریخچه زلزله‌های بزرگ ایران به روایت اسناد و مدارک تاریخی توسط دکتر نواب شمس پور،مدیر کل آموزش های همگانی و پایه، دکتر فایق عبدالله زاده، مدیر کل آموزش های تخصصی و ضمن خدمت و سید حسن حسینی، معاون امداد و نجات هلال احمر استان قم به تالیف و نگارش درآمد که هدف آن آگاهی بخشی فعالان حوزه امدادو نجات و امدادگران و نجاتگران جمعیت هلال احمر است.
یکی از مهم ترین اهداف نگارش این کتاب بررسی چالش های امدادرسانی در طول زمان است. این کتاب در سه فصل نگارش شده است که فصل اول به صورت داستانی و روایی زلزله‌های ۳۰۰سال قبل از میلاد از زبان راویان و اسناد تاریخی بیان می‌کند و چگونگی وقوع حادثه و نحوه امدادرسانی را بررسی می نماید. بخش دوم به بررسی زلزله‌های بزرگ رخ داده در ایران از سال1300 تا سال 1357 پرداخته است.
در این بخش و چگونگی امدادرسانی در زلزله‌های بویین زهرا، تربت حیدریه و دشت بیاض می‌پردازد. دراین بخش مولفین از بالا و پایین شدن‌های هلال احمر در مسیر امداد و نجات می‌گویند و اینکه افرادی مشهوری مثل جهان پهلوان تختی چقدر نقش مهمی در جمع آوری کمک های مردمی در مسیر امدادرسانی به زلزله زدگان داشته است. از تاثیر حکومت پهلوی اول تا نقش روحاییت در خدمات داوطلبانه و بشردوستی در زلزله‌های مختلف از موضوعات مهم این بخش از کتاب می‌باشد.
سومین بخش کتاب که قابل لمس ترین بخش است روایتگری امدادرسانی زلزله‌های خاطره ساز و غم انگیز دوران اخیر است. از زلزله منجیل تا زلزله‌های بم، زرند، ورزقان و کرمانشاه در این بخش آمده و شیوه‌های امدادرسانی به طور کامل گفته شده است.
کتاب تاریخچه زلزله‌های بزرگ ایران، منبعی غنی از تجربیات امدادرسانی در حوادث
سید حسن حسینی، از مولفین کتاب که معاون امداد و نجات جمعیت هلال احمر قم است، اینطور می‌گوید: زلزله‌های بزرگی که در ایران از 300 سال از میلاد مسیح تا زلزله کرمانشاه در سال 96 در این کتاب آمده است. از ویژگی‌های مثبت کتاب این روایت گری آن است، به طوری که می‌توان با مطالعه کتاب تجربیات زیادی از خاطرات جمع آوری شده برداشت کرد، با امدادرسانی در زمان‌های و چگونگی آن آشنا و از اینکه چگونه امروزه جزء پنج کشور برتر در امدادرسانی هستیم مطلع شویم.
امدادگران با مطالعه کتاب تاریخچه زلزله‌های بزرگ ایران می‌توانند دانش امدادرسانی خود را ارتقاء دهند
حسینی به این نکته اشاره می‌کند که: امدادگرانی که در حوادث مختلف حضور پیدا می‌کنند خودشان یک منبع غنی از تجربیات امدادرسانی هستند و سعی شده در این از تجربیات آنهایی که در حوادث برای امدادرسانی‌ها حضور داشتند، استفاده کنیم.
بخش های مختلف کتاب مربوط تجربیات حوادث و سوانح است؛ به طوری که اگر امدادگری حادثه حضور نداشته باشد ولی از دانش امدادی داشته باشد، با مطالعه این کتاب می‌تواند دانش امدادی خود را در حوادث و سوانح ارتقاء دهد تا بتواند در حوادث بعدی برای امدادرسانی حضور پیدا کند.